منبع: جمشید سرمستانی، گزیده‌ی شیوه‌نامه‌ی جامع ویرایش و نگارش، تهران، نشر سرمستان، ۱۳۹۰٫
از آن¬جا که در این کتاب، نویسنده فقط بنا دارد به ویرایش عمومی بپردازد، تنها کارهای ویراستار عمومی درپی آورده می¬شود و در نوشته¬های دیگر به ویرایش ویژه و کارهای ویراستار ویژه می¬پردازد.
۱ـ کارهای ویراستار صوری
(۱) یک‌دست کردن شیوهی املای (رسمالخط) فارسی.
(۲) درست¬نویسی نامهای غیرفارسی.
(۳) درست کردن املای ساژههای غیرفارسی.
(۴) درست کردن غلط¬های املایی.
(۵) درست کردن نادرستیهای بهجامانده از مرحلهی حروفچینی.
(۶) یک‌دست کردن املای واژههای دو یا چنداملایی.
(۷) درست کردن فاصلههای میان ترکیب¬ها.
(۸) شمارهگذاری عنوانها و بندها.
(۹) به‌کار بردن شیوهی درست ارجاع و منبعنویسی.
(۱۰) شمارهگذاری نشانگرها و پیوست¬ها.
(۱۱) نوشتن یا تکمیل کردن فهرستها.
(۱۲) همانندسازی فهرست¬ها و متن
(۱۳) درست¬نویسی کوتاهنوشتهها.
(۱۴) به‌کار بردن درست و بجای نشانههای سجاوندی.
(۱۵) درست کردن بزرگی/کوچکی حروف ساژههای لاتین.
(۱۶) تعیین جای نشانگرها در نوشته.
(۱۷) همانند کردن شیوهی املای نشانگرها با شیوهی املای متن.
(۱۸) یک‌دست کردن شیوهی نوشتن عددها.
(۱۹) یک‌دست کردن شیوهی نوشتن واحدهای اندازهگیری.
(۲۰) یک‌دست کردن شیوهی نوشتن ساژههای تخصصی.
(۲۱) یک‌دست کردن شیوهی نشان دادن ساژههای متمایز و برجسته.
(۲۲) یک‌دست کردن شیوهی نوشتن (ویرایش صوری) نقل قولها.
(۲۳) حرکتگذاری در جاهای بایسته.
(۲۴) ویرایش اجزای جامانده از مرحلهی ویرایش.
۲ـ کارهای ویراستار زبانی
(۱) هم‌خوان کردن نوشته با قواعد دستور زبان فارسی و قواعد درستنویسی. (درست¬نویسی)
(۲) هم‌خوان کردن نوشته با زبان فارسی معیار. (هم¬خوان¬سازی با فارسی معیار)
(۳) هم‌خوان کردن نوشته با محتوا و مخاطبان آن. (هم¬خوان¬سازی با محتوا و مخاطب)
(۴) یکسان کردن زبان و سبک نوشته. (یکسان¬سازی زبان و سبک)
(۵) به‌کار بردن ساژهی درست یا درستتر برای بیان مفهوم مورد نظر. (ساژه¬گزینی)
(۶) به‌کار بردن ساژهی فارسی یا نزدیک به فارسی بهجای ساژهی غیرفارسی. (فارسی-نویسی)
(۷) زدودن تأثیر نادرست زبانهای بیگانه بر زبان فارسی. (زدودن تأثیرپذیری)
(۸) زدودن پیچیدگی از نوشته و روان کردن آن. (روان¬نویسی)
(۹) زدودن ساژههای زائد از نوشته. (بیهوده¬زدایی)
(۱۰) همانند کردن ساختار ساژههای برشمرده. (درست¬نویسی ساژه¬های برشمرده)
(۱۱) به‌کار بردن شیوهی درست در نوشتن عنوانها. (ویرایش عنوان¬ها)
(۱۲) به‌کار بردن شیوهی درست در ویرایش نقل قول¬ها. (ویرایش نقل¬قول¬ها)
۳ـ کارهای ویراستار محتوایی – ساختاری
(۱) زدودن نادرستیهای محتوایی.
(۲) زدودن ناهمخوانی¬های محتوایی.
(۳) زدودن پرسشها و ابهامهای محتوایی.
(۴) زدودن کاستیهای محتوایی.
(۵) زدودن پیچیدگیهای محتوایی.
(۶) بازبینی داشته¬های نشانگرها، شامل:
(۶٫۱) هم‌خوان سازی نشانگرها با ارجاع¬های درون متن.
(۶٫۲) برطرف کردن کاستیهای محتوایی نشانگرها.
(۶٫۳) هم‌خوان سازی داشتههای نشانگرها با داشتههای متن.
(۷) بازبینی محتوایی ارجاع¬ها، شامل:
(۷٫۱) بازبینی مرجع ارجاع¬های درون متنی.
(۷٫۲) تبدیل نشانیهای متن مبدأ به نشانیهای متن مقصد.
(۷٫۳) هم‌خوان سازی ارجاع¬های متن با پاورقیها و پینوشتها.
(۸) نوشتن پاورقی.
(۹) برابریابی برای تاریخها.
(۱۰) برابریابی برای واحدهای اندازه¬گیری.
(۱۱) مرتبسازی محتوایی.
(۱۲) تنظیم بندها برپایهی محتوای داشتههای متن. (پاراگراف¬بندی)
(۱۳) جابهجایی مطالب برپایهی محتوای داشتههای متن.
(۱۴) حذف، کاهش، خلاصهنویسی و تبدیل داشتههای متن.
(۱۵) تقسیمبندی نوشته برپایهی محتوای آن. (فصل¬بندی)
(۱۶) نشان دادن نادرستیها، ناهمخوانیها، پرسشها، ابهامها، کاستیها و پیچیدگی-های محتوایی تخصصی. (نشان دادن نابسامانی¬های محتوایی)
(۱۷) انجام تغییرات محتوایی پی¬آمد.
