جمشید سرمستانی، گزیدهی شیوهنامهی جامع ویرایش و نگارش، تهران، نشر سرمستان، ۱۳۹۰٫
(۱) تکرار فعل در چند جملهی پیدرپی اشکال دستوری ندارد؛ همانگونه که در نثر قدیم کم و بیش تا اوایل قرن هفتم هجری آمده است:
“اصل بهرام ]چوبین[ از ری بود. از ملکزادگان و اسپهبدان ری بود و اندرآن زمان هیچ کس از او مردانهتر و مبارزتر نبود و به گونه سیاه چرده بود و به بالا دراز و خشک بود؛ از بر آن چوبین گفتند.” (تاریخ بلعمی: ص ۱۰۷۷)
(۲) اما باید دانست که تکرار فعل با یک لفظ و صیغهی صرفی ناپسند است و گاهی به زیبایی جمله آسیب می¬رساند؛ بنابراین هنگامیکه یک فعل در چند جای جمله تکرار میشود، تا جایی که می¬شود، باید با به¬کار بردن ابزارهایی که درپی می¬آید از تکرار آن جلوگیری کرد:
(۲٫۱) حذف به¬قرینه¬ی فعل.
(۲٫۲) به¬کار بردن مترادف¬های مجاز فعل.
(۲٫۳) به¬کار بردن وجه وصفی فعل.
مثال:
ننویسید: از نظر نویسندهی مقاله، رئیسجمهور آمریکا باید دیپلماسی خاصی را دیکته کند که متحدان کنونی و روابط میان نهادهای بینالمللی را پایدار کند و در صورت نیاز، آنها را نهادینه کند، به نظرها و عقاید دوستان و متحدان توجه کند و از هر فرصتی بهمنظور توضیح ضرورت انجام عملیات نظامی برای دوستان و متحدان استفاده کند و منطق جبر آمریکا را برای همه تشریح کند.
بنویسید: از نظر نویسندهی مقاله، رئیسجمهور آمریکا باید دیپلماسی خاصی را دیکته کند که متحدان کنونی و روابط میان نهادهای بینالمللی را پایدار، و در صورت نیاز، آنها را نهادینه سازد، به نظرها و عقاید دوستان و متحدان توجه کرده و از هر فرصتی بهمنظور توضیح ضرورت انجام عملیات نظامی برای دوستان و متحدان استفاده، و منطق جبر آمریکا را برای همه تشریح نماید.
